Przejdź do treści głównej
Solidarność UE z Ukrainą

Sankcje w obszarze handlu międzynarodowego

UE, w porozumieniu z krajami grupy G-7 i innymi partnerami o podobnych poglądach, 15 marca 2022 r. zaprzestała stosowania wobec Rosji zasady najwyższego uprzywilejowania w ramach WTO. Pozbawia to Rosję najważniejszych korzyści handlowych wynikających z członkostwa we WTO.

UE postanowiła działać nie przez podwyższenie ceł na importowane towary, ale przez szereg sankcji obejmujących zakazy i ograniczenia importu i eksportu towarów, w tym zwłaszcza:

  • unijny zakaz importu wszystkich gotowych produktów i półproduktów stalowych
  • unijny zakaz eksportu towarów luksusowych, który ma bezpośrednio uderzyć w rosyjskie elity
  • unijny zakaz importu diamentów nieprzemysłowych wydobytych, przetworzonych lub wyprodukowanych w Rosji (to część koordynowanego międzynarodowo w ramach grupy G-7 zakazu przywozu diamentów, który ma pozbawić Rosję tego ważnego strumienia dochodów, szacowanego na 4 mld euro rocznie)
  • unijny zakaz importu surowców do produkcji stali, przetworzonych wyrobów aluminiowych oraz innych towarów metalowych
  • rozszerzenie zakazu eksportu samochodów luksusowych na wszystkie nowe i używane samochody powyżej określonej pojemności silnika (> 1 900 cm³) oraz na wszystkie pojazdy elektryczne i hybrydowe
  • całkowity zakaz dotyczący niektórych rodzajów części maszyn
  • dodatkowe zakazy importu, w tym cementu, wyrobów gumowych, drewna, napojów spirytusowych, napojów alkoholowych, luksusowych owoców morza
  • ukierunkowany zakaz eksportu w sektorach, w których Rosja jest uzależniona od dostaw z UE, co stanowi jej słabość. Dotyczy to na przykład komputerów kwantowych, zaawansowanych półprzewodników, wrażliwych maszyn i części, towarów budowlanych, wyrobów ze stali przetworzonej, miedzi i aluminium, laserów, baterii i akumulatorów, sprzętu transportowego i chemikaliów. Zakaz obejmuje również specjalistyczne katalizatory stosowane w przemyśle rafineryjnym. Przyczyni się on do osłabienia rosyjskiej bazy technologicznej i zdolności przemysłowych Rosji
  • zakaz dostarczania rosyjskiemu rządowi lub rosyjskim przedsiębiorstwom oprogramowania na użytek przedsiębiorstw i projektowania 
  • zakaz bezpośredniego i pośredniego zakupu, importu lub transferu złota, jeżeli pochodzi ono z Rosji
  • ograniczenie eksportu 15 kolejnych produktów technologicznych znajdujących zastosowanie na polu walki w Ukrainie oraz sprzętu potrzebnego do produkcji takich produktów
  • zakaz sprzedaży, licencjonowania i przekazywania praw własności intelektualnej i tajemnic handlowych oraz odwoływania się do nich do celów związanych z towarami objętymi ograniczeniami, aby uniknąć sytuacji, w której towary objęte sankcjami są po prostu produkowane poza UE
  • zaostrzenie ograniczeń w imporcie wyrobów z żelaza i stali przez nałożenie na importerów wyrobów, które zostały przetworzone w państwie trzecim, obowiązku udowodnienia, że wykorzystane materiały nie pochodzą z Rosji
  • nowe podmioty podlegają surowszym ograniczeniom eksportowym w odniesieniu do produktów zaawansowanych technologicznie. Oprócz podmiotów rosyjskich i irańskich już umieszczonych w wykazie obejmuje to obecnie również podmioty z Chin, Uzbekistanu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Syrii i Armenii.
  • dodanie 29 podmiotów rosyjskich i z państw trzecich do wykazu podmiotów powiązanych z rosyjskim kompleksem wojskowo-przemysłowym (w tym podmiotów zarejestrowanych w Uzbekistanie i Singapurze). 

FAKTY

  • Po stronie eksportu wartość wprowadzonych dotychczas ograniczeń i zakazów dotyczących eksportu towarów i technologii szacuje się na łącznie 48 mld euro. Stanowi to 54 proc. unijnego eksportu przed inwazją.
  • 58 proc. wielkości importu przed inwazją jest objęte środkami, co odpowiada 91,2 mld euro.
  • Łączna wartość ograniczeń eksportowych nałożonych na usługi przedsiębiorstw wynosi 3,28 mld euro (16 proc. eksportu z UE przed inwazją).
  • Zakaz eksportu z UE produktów technologicznych osłabił rosyjskie sektory intensywnie korzystające z technologii. Szczególnie drastyczny był spadek produkcji samochodów, innych środków transportu i komputerów.
  • Żaden ze środków przyjętych przez UE nie dotyczy handlu produktami rolnymi ani spożywczymi, w tym pszenicą i nawozami, między państwami trzecimi i Rosją.