Vluchten uit Oekraïne: Reizen binnen de EU

Oekraïense onderdanen met een biometrisch paspoort hebben als visumvrije reizigers recht op vrij verkeer binnen de EU nadat zij voor 90 dagen tot het grondgebied zijn toegelaten. Op basis hiervan kunt u kiezen in welk EU-land u de aan tijdelijke bescherming verbonden rechten wilt uitoefenen, bijvoorbeeld bij familie of vrienden in het land waar zij al verblijven.

Als u recht heeft op tijdelijke bescherming en een niet-biometrisch paspoort bezit, geven de autoriteiten aan de grens van het land waar u de EU binnenkomt, u een visum voor kort verblijf dat 15 dagen geldig is in de Schengenzone. Zo beschikt u tijdens uw reis naar het EU-land van bestemming over de rechten die horen bij tijdelijke bescherming.

Als u recht heeft op tijdelijke bescherming maar niet over een reisdocument beschikt, beslissen de autoriteiten aan de grens van het land waar u de EU binnenkomt of u indien nodig verder mag reizen, door bijvoorbeeld een reisdocument of visum te verlenen of vervoerswijzen te gebruiken die verband houden met de wetgeving inzake tijdelijke bescherming.

Als u de EU bent binnengekomen via een land dat geen deel uitmaakt van de Schengenzone (Bulgarije, Cyprus, Ierland of Roemenië), worden uw documenten in de regel opnieuw gecontroleerd aan de grenspost naar een Schengenland. Zie ook de uitleg over de registratie van niet-begeleide of van hun familie gescheiden minderjarigen.

Sinds het uitbreken van de oorlog bieden diverse Europese vervoersbedrijven gratis vervoer aan voor mensen die Oekraïne ontvluchten. Het gaat om trein-, bus-, veerboot- en luchtvaartverbindingen. In deze tabel en op de kaart vindt u een lijst van de deelnemende vervoersondernemingen.

Ja, maar uw documenten zullen opnieuw worden gecontroleerd aan de grens met het eerste EU-land dat deel uitmaakt van het Schengengebied. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn als u de grens tussen Hongarije en Roemenië oversteekt.

Ja. Zodra u een land binnenkomt dat tot dit gebied behoort, kunt u in principe zonder grenscontroles reizen naar andere landen die deel uitmaken van het Schengengebied. U kunt dit echter slechts doen gedurende 90 dagen binnen een periode van 180 dagen.

IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein zijn geen EU-landen, maar wel Schengenlanden. U kunt naar die landen reizen zodra u het Schengengebied bent binnengekomen, maar de rechten op het gebied van internationale of tijdelijke bescherming in die landen kunnen afwijken van die in de EU-landen.

Hoewel Denemarken een EU- en Schengenland is, neemt het niet deel aan de tijdelijke beschermingsregeling en past het de EU-regels inzake asiel niet toe. Daarom kunnen uw rechten in verband met internationale of tijdelijke bescherming in Denemarken verschillen van die welke u in andere EU-landen geniet.

Volgens de EU-regels moet u een verblijfsvergunning krijgen en kunt u deze gebruiken om maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen naar andere Schengenlanden te reizen. Met dezelfde vergunning kunt u de EU verlaten naar een land buiten de EU (bijvoorbeeld Oekraïne) en opnieuw de EU binnenkomen.

Als u uw verblijfsvergunning nog niet hebt ontvangen, kunt u soms nationale documenten of vergunningen krijgen. Dit verschilt per EU-land. Bepaalde documenten of vergunningen (deze zijn opgenomen in bijlage 22 bij het Schengenhandboek) geven u de mogelijkheid om te reizen alsof u een verblijfsvergunning zou hebben. Dit is echter niet het geval voor alle nationale papieren/documenten die door Schengenlanden zijn afgegeven. Vraag bij de nationale autoriteiten van het land waar u voor tijdelijke bescherming bent ingeschreven na of u kunt reizen met de documenten die u ontvangt.

Is dit niet het geval, maar moet u naar Oekraïne reizen en weer terugkeren naar de EU, dan zou de enige haalbare oplossing zijn dat u bij terugkeer (over land, door de lucht of over zee) de EU binnenkomt in het EU-land waar u voor tijdelijke bescherming bent ingeschreven, en dus niet via andere EU-landen reist.

Als u naar een ander Schengenland moet reizen, kunt u dat gedurende 90 dagen binnen 180 dagen doen met uw verblijfsvergunning of een nationaal document dat is opgenomen in bijlage 22 (en dat dus hetzelfde recht op reizen geeft als een verblijfsvergunning). Als u niet over een dergelijk document beschikt, wordt u aangeraden voorlopig niet naar andere Schengenlanden te reizen, aangezien uw verblijf daar als illegaal kan worden beschouwd.

Opgelet! Verblijfsvergunningen die zijn afgegeven door Roemenië, Bulgarije, Cyprus of Ierland hebben geen Schengenwerking en geven u niet het recht om naar Schengenlanden te reizen. Verblijfsvergunningen die zijn afgegeven door landen die deel uitmaken van het Schengengebied, worden echter wel erkend door Roemenië, Bulgarije en Cyprus en geven het recht om naar deze landen te reizen.

Ja. In het kader van het migratie- en veiligheidsbeleid kunt u te allen tijde worden onderworpen aan politie- en andere administratieve controles, ook op het grondgebied van de lidstaten en aan grenzen tussen Schengenlanden. Het is belangrijk om mee te werken en de vereiste documenten en informatie te verstrekken aan de politie of grenswachters. In bepaalde omstandigheden kunt u gevraagd worden voor de duur van die controles in daartoe aangewezen faciliteiten ter beschikking van de autoriteiten te blijven.

Raadpleeg de website Re-open EU voor informatie over reis- en gezondheidsmaatregelen in de EU en geassocieerde Schengenlanden (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland) tijdens de coronapandemie.

Met ingang van 27 juli 2022 zorgen nieuwe tijdelijke EU-regels ervoor dat mensen die Oekraïne ontvluchten, hun Oekraïense rijbewijs kunnen blijven gebruiken zonder het te hoeven inwisselen voor een EU-rijbewijs of een nieuw rijexamen af te leggen. De nieuwe verordening bevat specifieke regels voor verlopen, verloren en gestolen Oekraïense rijbewijzen om de administratieve lasten te verminderen voor personen die in de EU verblijven in het kader van de regeling inzake tijdelijke bescherming. Door Oekraïne afgegeven digitale rijbewijzen (DIIA) kunnen ook worden erkend zodra Oekraïne verificatie-instrumenten ter beschikking heeft gesteld en uitgerold. Lees meer over deze regels.

Niet-EU-rijbewijzen worden niet in alle EU-landen op dezelfde manier erkend. Op de kaart hieronder vindt u informatiebronnen over buitenlandse rijbewijzen in EU-landen.