Μπούτσα: Το σύμβολο της σφαγής αμάχων
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει τον θάνατο, την καταστροφή και ανείπωτα δεινά.
Πριν από τον πόλεμο, η Μπούτσα ήταν ένα ήσυχο, ειρηνικό προάστιο στα περίχωρα του Κιέβου. Από τον Μάρτιο του 2022 έχει μετατραπεί σε σύμβολο των φρικτών εγκλημάτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της βάναυσης ρωσικής εισβολής.
Η σφαγή της Μπούτσα διαπράχθηκε από τις ρωσικές κατοχικές δυνάμεις. Ήταν μια παράλογη και βάναυση επίθεση κατά αθώων αμάχων, γυναικών, παιδιών, ηλικιωμένων, η οποία στοίχισε τη ζωή σε πολλούς ανθρώπους και άφησε δεκάδες άλλους τραυματίες.
Έναν χρόνο μετά από αυτήν την αποτρόπαιη βιαιότητα, η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα θυμούνται τα θύματα της σφαγής και παραμένουν αποφασισμένες να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία θα πληρώσει για τα εγκλήματά της, μεταξύ άλλων και για το έγκλημα της επίθεσης κατά κυρίαρχου κράτους.
Οι ανείπωτες φρικαλεότητες
Κατά τη διάρκεια της κατοχής της Μπούτσα, οι Ρώσοι κρατούσαν αιχμάλωτες σε ένα υπόγειο περίπου 25 νεαρές Ουκρανές, ηλικίας 14 έως 24 ετών, και τις βίαζαν συστηματικά. Εννέα από αυτές έμειναν έγκυες.
Ένας άνδρας σπρώχνει το ποδήλατό του μέσα από τα συντρίμμια και κατεστραμμένα στρατιωτικά οχήματα σε δρόμο της Μπούτσα, στις 6 Απριλίου 2022, μετά τους εμπρησμούς και τις λεηλασίες των Ρώσων.
Φωτογραφία του Chris McGrath/Getty Images
Μαζικοί τάφοι και σακούλες με σορούς θυμάτων στο έδαφος, δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα του Πρωτόκλητου στην Μπούτσα, λίγες ημέρες μετά τη ρωσική επίθεση.
Παραβάσεις του διεθνούς δικαίου
Η ΕΕ επιδιώκει με σταθερή προσήλωση να διασφαλίσει ότι τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται στην Ουκρανία δεν θα μείνουν ατιμώρητα.
Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα εγκλήματα πολέμου, η γενοκτονία και το έγκλημα της επίθεσης, τα οποία αποκαλούνται επίσης διεθνή εγκλήματα, θεωρούνται οι σοβαρότερες παραβάσεις του διεθνούς δικαίου.
Η Ουκρανία διερευνά περισσότερα από 69.000 περιστατικά καταγγελλόμενων διεθνών εγκλημάτων, ενώ ο πραγματικός αριθμός αυτών των φρικαλεοτήτων πιστεύεται ότι είναι ακόμη μεγαλύτερος.
έχουν ήδη κινήσει έρευνες, σε εθνικό επίπεδο, για διεθνή εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί στην Ουκρανία
η Πολωνία, η Λετονία, η Εσθονία, η Σλοβακία, η Ρουμανία και η Λιθουανία συμμετέχουν, μαζί με την Ουκρανία και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), στην κοινή ομάδα έρευνας που υποστηρίζεται από τη Eurojust.
Τι είναι το έγκλημα της επίθεσης;
Γενικά, το έγκλημα της επίθεσης διαπράττεται από την ανώτατη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία μιας χώρας και στρέφεται κατά της εθνικής κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας άλλης χώρας. Στα εγκλήματα επίθεσης περιλαμβάνονται η εισβολή, η στρατιωτική κατοχή, η προσάρτηση με τη χρήση βίας, ο βομβαρδισμός και ο στρατιωτικός αποκλεισμός λιμένων, εγκλήματα τα οποία έχουν όλα διαπραχθεί από τη Ρωσία.
Δεδομένου ότι η Ρωσία δεν έχει αποδεχθεί τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ, η Επιτροπή προτείνει εναλλακτικές επιλογές για να διασφαλίσει ότι θα απονεμηθεί δικαιοσύνη και για το έγκλημα της επίθεσης.
Δίωξη των εγκλημάτων της Ρωσίας στην Ουκρανία
Η Επιτροπή εξακολουθεί να στηρίζει το έργο του ΔΠΔ, ενώ παράλληλα εργάζεται, από κοινού με τη διεθνή κοινότητα, για τη δημιουργία δικαστηρίου για τη διερεύνηση και τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης που διαπράττεται από τη Ρωσία.
Η Επιτροπή, προκειμένου να συμβάλει στον συντονισμό της συλλογής αποδεικτικών στοιχείων, ίδρυσε στη Χάγη διεθνές κέντρο για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης στην Ουκρανία, στο πλαίσιο της υφιστάμενης κοινής ομάδας έρευνας που υποστηρίζεται από τη Eurojust. Το κέντρο θα στηρίξει τον συντονισμό των ερευνών και την περαιτέρω συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία.
Η Επιτροπή εξακολουθεί επίσης να στηρίζει τους υφιστάμενους μηχανισμούς με τους εξής τρόπους:
- στήριξη των ικανοτήτων του ΔΠΔ με πάνω από 10 εκατ. ευρώ από την έναρξη της εισβολής
- ενίσχυση της Γενικής Εισαγγελίας της Ουκρανίας, με πάνω από 6 εκατ. ευρώ για ΤΠ και εξοπλισμό
- προσαρμογή της Eurojust για την επιτέλεση αυτού του έργου: Με τον τροποποιημένο κανονισμό για τη Eurojust, ο οργανισμός είναι σε θέση να διατηρεί, να αποθηκεύει και να αναλύει με ασφάλεια αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με διεθνή εγκλήματα σε νέα βάση δεδομένων
- υποστήριξη της Eurojust και της Ευρωπόλ, που λειτουργούν ως κόμβοι συντονισμού για τις έρευνες που διεξάγονται σε εθνικό επίπεδο από τα κράτη μέλη της ΕΕ
- συντονισμός με τους διεθνείς εταίρους μας για τη διασφάλιση της λογοδοσίας και της παγκόσμιας αντίδρασης
Αποζημίωση για τις ζημιές που έχουν προκληθεί
Η Ρωσία και οι ολιγάρχες της πρέπει να αποζημιώσουν την Ουκρανία για τις ζημιές και τις καταστροφές που προκαλούνται.
Τον Μάρτιο του 2022, μετά την έναρξη της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Επιτροπή συγκρότησε την ειδική ομάδα «Δέσμευση και κατάσχεση». Στόχος της ειδικής ομάδας είναι να διασφαλίσει τον καλύτερο συντονισμό των κυρώσεων της ΕΕ κατά φυσικών προσώπων και εταιρειών της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.
Η ειδική ομάδα διευθύνεται από την Επιτροπή και δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη, όπως και στους οργανισμούς της ΕΕ, τη Eurojust και την Ευρωπόλ, να συνεργάζονται για τον εντοπισμό, τη δέσμευση και, όπου είναι δυνατόν, τη δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Η ειδική ομάδα συνεργάζεται στενά με διεθνείς εταίρους, μεταξύ των οποίων και ουκρανικές αρχές και αρχές των ΗΠΑ. Σε επίπεδο G7 +, η ειδική ομάδα συνεργάζεται σε τακτική βάση με την ειδική ομάδα «Ελίτ, εντολοδόχοι και ολιγάρχες της Ρωσίας» (REPO).
Μέχρι στιγμής, έχουν δεσμευτεί στην ΕΕ ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 28 δισ. ευρώ.
Η ΕΕ έχει επίσης θεσπίσει αυστηρότερες υποχρεώσεις δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων. Η ΕΕ έχει συμφωνήσει επί νέου κριτηρίου καταχώρισης για να συμπεριληφθούν πρόσωπα που επωφελούνται από την αναγκαστική μεταβίβαση, από εταιρείες της ΕΕ, της κυριότητας ή του ελέγχου των ρωσικών θυγατρικών τους. Έτσι θα διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα αποκομίσει κέρδη από τις ζημίες που υφίστανται οι εταιρείες της ΕΕ όταν οι θυγατρικές τους αγοράζονται με εξαναγκασμό από Ρώσους ιδιοκτήτες/διοίκηση.
Ανοικοδόμηση της Ουκρανίας
Με τη βοήθεια της ειδικής ομάδας «Δέσμευση και κατάσχεση», τα κράτη μέλη της EΕ έχουν δεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία, αξίας άνω των 28 δισ. ευρώ, που ανήκουν σε ολιγάρχες και εταιρείες της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.
Πάνω από 200 δισ. ευρώ περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας έχουν ακινητοποιηθεί στην ΕΕ.
Η Επιτροπή, για να αξιοποιήσει στο έπακρο τα κεφάλαια αυτά και να ξεκινήσει την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, πρότεινε διάφορες επιλογές στα κράτη μέλη. Αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία νέας δομής για τη διαχείριση των δεσμευμένων και ακινητοποιημένων δημόσιων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, την επένδυσή τους και τη χρήση των εσόδων για την Ουκρανία.
Κάλυψη νομικών κενών
Όσο η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι υψίστης σημασίας να εφαρμοστούν πλήρως οι κυρώσεις της ΕΕ και να μην επιτραπεί η παραβίασή τους να αποφέρει οφέλη. Έχουμε ενισχύσει τη νομοθεσία της ΕΕ με τους εξής τρόπους:
- ενίσχυση των κανόνων της ΕΕ για τη δήμευση και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων
- εναρμόνιση των αδικημάτων και των ποινών σε περίπτωση παραβίασης των κυρώσεων της ΕΕ
- επιβολή υποχρέωσης σε όλα τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των κυρώσεων της ΕΕ να δημοσιοποιούν τα περιουσιακά τους στοιχεία στην ΕΕ
Στόχος είναι να ενισχυθεί το αποτρεπτικό αποτέλεσμα των κυρώσεων της ΕΕ και να εφοδιαστούν τα κράτη μέλη με τα νομικά μέσα για τη δήμευση όλο και περισσότερων περιουσιακών στοιχείων που συνδέονται με ποινικό αδίκημα.