Skip to main content
Solidarność UE z Ukrainą

Rozliczenie Rosji za zbrodnie wojenne

Bucza: symbol masakry cywilów

Niewyobrażalne okrucieństwa

A woman threatened by her partner

Podczas okupacji Buczy Rosjanie trzymali w piwnicach około 25 ukraińskich dziewcząt w wieku od 14 do 24 lat i stale je gwałcili. Dziewięć z nich zaszło w ciążę. 

Russian retreat from Bucha reveals scores of civilian deaths

Po spaleniu i grabieży Buczy przez Rosjan mężczyzna pcha rower wśród gruzów i zniszczonych pojazdów wojskowych, 6 kwietnia 2022 r.

Zdjęcie Chrisa McGratha/Getty Images

Visit of Ursula von der Leyen, President of the European Commission, and Josep Borrell Fontelles, Vice-President of the European Commission in charge of a stronger Europe in the World, to Ukraine

Masowy grób i worki z ciałami ułożone na ziemi, obok kościoła św. Andrzeja Apostoła w mieście Bucza, kilka dni po rosyjskiej ofensywie.

Pogwałcenia prawa międzynarodowego

UE zdecydowanie dąży do tego, by zbrodnie wojenne popełnione w Ukrainie nie pozostały bezkarne.

Zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne, ludobójstwo i zbrodnia agresji są uznawane za najpoważniejsze naruszenia prawa międzynarodowego, zwane również zbrodniami międzynarodowymi.

Ukraina prowadzi dochodzenia w sprawie ponad 69 tys. przypadków domniemanych zbrodni międzynarodowych, a faktyczna liczba takich aktów okrucieństwa jest jeszcze wyższa.

14 państw członkowskich

wszczęto już krajowe dochodzenia w sprawie zbrodni międzynarodowych popełnionych w Ukrainie

6 państw członkowskich

Polska, Łotwa, Estonia, Słowacja, Rumunia i Litwa współpracują ze sobą oraz z Ukrainą i Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) w ramach wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego wspieranego przez Eurojust

Czym jest zbrodnia agresji?

Zbrodnia agresji jest zazwyczaj popełniana przez najwyższych przywódców polityczno-wojskowych danego kraju przeciwko suwerenności, integralności terytorialnej lub niezależności politycznej innego państwa. Zbrodnie agresji obejmują inwazję, okupację wojskową, aneksję z użyciem siły, bombardowanie i wojskową blokadę portów – wszystkie te zbrodnie zostały popełnione przez Rosję.

Jako że Rosja nie zaakceptowała jurysdykcji MTK, Komisja proponuje alternatywne sposoby zapewnienia sprawiedliwości również w przypadku zbrodni agresji.

Ściganie zbrodni Rosji w Ukrainie

Wspierając prace MTK, Komisja wraz ze społecznością międzynarodową pracuje zarazem nad utworzeniem trybunału, który będzie prowadzić dochodzenia w sprawie rosyjskich zbrodni agresji i ścigać je.

Aby pomóc w koordynowaniu gromadzenia dowodów, Komisja utworzyła w Hadze międzynarodowe centrum ścigania zbrodni agresji przeciwko Ukrainie, stanowiące część istniejącego wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego wspieranego przez Eurojust. Centrum będzie wspierać koordynację dochodzeń i dalsze gromadzenie dowodów zbrodni wojennych popełnionych w Ukrainie.

Komisja nadal wspiera również istniejące mechanizmy poprzez:

  • wsparcie zdolności MTK kwotą ponad 10 mln euro od początku inwazji
  • wzmocnienie ukraińskiej prokuratury generalnej – ponad 6 mln euro na infrastrukturę informatyczną i sprzęt
  • umożliwienie Eurojustowi wykonywania nowych zadań: dzięki zmienionemu rozporządzeniu w sprawie Eurojustu agencja jest w stanie zabezpieczać, przechowywać i analizować dowody dotyczące przestępstw międzynarodowych w nowej bazie danych
  • wspieranie Eurojustu i Europolu, które działają jako ośrodki koordynacji krajowych dochodzeń prowadzonych przez państwa członkowskie UE
  • koordynację działań z naszymi partnerami na arenie międzynarodowej w celu zapewnienia rozliczalności i globalnej reakcji. 

Zadośćuczynienie za poniesione szkody

Rosja i rosyjscy oligarchowie muszą zrekompensować Ukrainie powstałe szkody i zniszczenia.

W marcu 2022 r., po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę, Komisja powołała grupę zadaniową „Freeze and Seize”. Celem grupy zadaniowej jest zapewnienie lepszej koordynacji sankcji UE wobec rosyjskich i białoruskich obywateli i przedsiębiorstw.

Grupa zadaniowa jest zarządzana przez Komisję i umożliwia państwom członkowskim, a także agencjom UE, Eurojustowi i Europolowi współpracę w zakresie identyfikowania, zamrażania i, w miarę możliwości, konfiskaty rosyjskiego mienia.

Grupa zadaniowa ściśle współpracuje z partnerami na arenie międzynarodowej, w tym z władzami Ukrainy i USA. Na szczeblu G7+ grupa zadaniowa regularnie współpracuje z Grupą Zadaniową ds. Rosyjskich Elit, Pełnomocników i Oligarchów.

Icons of a plane, a boat and a truck
FAKT

Do tej pory w UE zamrożono aktywa prywatne o wartości 24 mld euro

Odbudowa Ukrainy

Z pomocą grupy zadaniowej „Freeze and Seize” państwa członkowskie zamroziły aktywa o wartości 24 mld euro należące do rosyjskich i białoruskich oligarchów i przedsiębiorstw.

W UE unieruchomiono aktywa Centralnego Banku Federacji Rosyjskiej o wartości ponad 200 mld euro.

Aby jak najlepiej wykorzystać te fundusze i rozpocząć odbudowę Ukrainy, Komisja zaproponowała państwom członkowskim różne warianty. Obejmują one utworzenie nowej struktury zarządzania zamrożonymi i unieruchomionymi rosyjskimi aktywami publicznymi, inwestowanie ich i wykorzystanie dochodów dla Ukrainy.

Likwidacja luk prawnych

W czasie trwania rosyjskiej agresji na Ukrainę niezwykle ważne jest, aby sankcje UE zostały w pełni wdrożone, a ich naruszenie nie mogło się opłacać. Zaostrzamy prawo UE poprzez:

Celem jest wzmocnienie odstraszającego skutku sankcji UE oraz wyposażenie państw członkowskich w narzędzia prawne umożliwiające konfiskatę coraz większej liczby aktywów, gdy mają one związek z przestępstwem.