Zbrodnia agresji jest zazwyczaj popełniana przez najwyższych przywódców polityczno-wojskowych danego kraju przeciwko suwerenności, integralności terytorialnej lub niezależności politycznej innego państwa. Zbrodnie agresji obejmują inwazję, okupację wojskową, aneksję z użyciem siły, bombardowanie i wojskową blokadę portów – wszystkie te zbrodnie zostały popełnione przez Rosję.

Jako że Rosja nie zaakceptowała jurysdykcji MTK, Komisja proponuje alternatywne sposoby zapewnienia sprawiedliwości również w przypadku zbrodni agresji.

Wspierając prace MTK, Komisja wraz ze społecznością międzynarodową pracuje zarazem nad utworzeniem trybunału, który będzie prowadzić dochodzenia w sprawie rosyjskich zbrodni agresji i ścigać je.

Komisja wspierała również utworzenie międzynarodowego centrum ścigania zbrodni agresji w Ukrainie w ramach Eurojustu, aby pomóc w koordynowaniu gromadzenia dowodów od początku agresji. Centrum to ważny pierwszy krok w kierunku zapewnienia gromadzenia i dokumentowania kluczowych dowodów na potrzeby wszelkich przyszłych procesów.

Komisja nadal wspiera również istniejące mechanizmy poprzez:

• wsparcie zdolności MTK kwotą ponad 10 mln euro od początku inwazji
• wzmocnienie ukraińskiej prokuratury generalnej – ponad 6 mln euro na infrastrukturę informatyczną i sprzęt
• umożliwienie Eurojustowi wykonywania nowych zadań: dzięki zmienionemu rozporządzeniu w sprawie Eurojustu agencja jest w stanie zabezpieczać, przechowywać i analizować dowody dotyczące przestępstw międzynarodowych w nowej bazie danych
• wspieranie Eurojustu i Europolu, które działają jako ośrodki koordynacji krajowych dochodzeń prowadzonych przez państwa członkowskie UE
• koordynację działań z naszymi partnerami na arenie międzynarodowej w celu zapewnienia rozliczalności i globalnej reakcji. 

Rosja i rosyjscy oligarchowie muszą zrekompensować Ukrainie powstałe szkody i zniszczenia.

W marcu 2022 r., po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę, Komisja powołała grupę zadaniową „Freeze and Seize”. Celem grupy zadaniowej jest zapewnienie lepszej koordynacji sankcji UE wobec rosyjskich i białoruskich obywateli i przedsiębiorstw.

Grupa zadaniowa jest zarządzana przez Komisję i umożliwia państwom członkowskim, a także agencjom UE, Eurojustowi i Europolowi współpracę w zakresie identyfikowania, zamrażania i, w miarę możliwości, konfiskaty rosyjskiego mienia.

Grupa zadaniowa ściśle współpracuje z partnerami na arenie międzynarodowej, w tym z władzami Ukrainy i USA. Na szczeblu G7+ grupa zadaniowa regularnie współpracuje z Grupą Zadaniową ds. Rosyjskich Elit, Pełnomocników i Oligarchów.

Z pomocą grupy zadaniowej „Freeze and Seize” państwa członkowskie UE zamroziły aktywa o wartości około 21,5 mld euro należące do rosyjskich i białoruskich oligarchów i przedsiębiorstw.

Aby jak najlepiej wykorzystać te fundusze i rozpocząć odbudowę Ukrainy, Komisja zaproponowała państwom członkowskim różne warianty. Obejmują one utworzenie nowej struktury zarządzania zamrożonymi i unieruchomionymi rosyjskimi aktywami publicznymi, inwestowanie ich i wykorzystanie dochodów dla Ukrainy.

W czasie trwania rosyjskiej agresji na Ukrainę niezwykle ważne jest, aby sankcje UE zostały w pełni wdrożone, a ich naruszenie nie mogło się opłacać. Zaostrzamy prawo UE poprzez:

• wzmocnienie przepisów UE dotyczących konfiskaty i odzyskiwania mienia
• harmonizację listy wykroczeń i kar za naruszenie sankcji UE
• nałożenie na wszystkie osoby objęte sankcjami UE obowiązku ujawniania swoich aktywów w UE.

Celem jest wzmocnienie odstraszającego skutku sankcji UE oraz wyposażenie państw członkowskich w narzędzia prawne umożliwiające konfiskatę coraz większej liczby aktywów, gdy mają one związek z przestępstwem.