Τα μέτρα αυτά είναι έξυπνα και στοχευμένα, πλήττουν τη Ρωσία στα πλέον ευαίσθητα σημεία της (με τον μέγιστο αντίκτυπο στη ρωσική πολιτική ελίτ) και αποτελούν προϊόν καλού συντονισμού με τους συμμάχους μας.

Οι κυρώσεις παρατίθενται παρακάτω.

Απαγόρευση παροχής κεφαλαίων ή οικονομικών πόρων, που εφαρμόζεται στους εξής:

Φυσικά πρόσωπα

• Ταξιδιωτική απαγόρευση
• Δέσμευση περιουσιακών στοιχείων
• Απαγόρευση παροχής κεφαλαίων

Οντότητες

• Δέσμευση περιουσιακών στοιχείων
• Απαγόρευση παροχής κεφαλαίων

Αποκόπτουμε την πρόσβαση της Ρωσίας στις κεφαλαιαγορές της ΕΕ, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος δανεισμού για τις οντότητες στις οποίες επιβλήθηκαν κυρώσεις και να διαβρωθεί σταδιακά η βιομηχανική βάση της Ρωσίας, με:

• την απαγόρευση κάθε μορφής δανεισμού προς ορισμένες ρωσικές τράπεζες και τη ρωσική κυβέρνηση (συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής τράπεζας), καθώς και κάθε αγοράς τίτλων που έχουν εκδοθεί από αυτές·
• την επιβολή δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευσης χρηματοδότησης σε ορισμένες ρωσικές τράπεζες·
• την πλήρη απαγόρευση κάθε συναλλαγής με ορισμένες ρωσικές κρατικές επιχειρήσεις σε διάφορους τομείς — το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα του Κρεμλίνου·
• την αποσαφήνιση ότι τα κρυπτοστοιχεία εμπίπτουν στην έννοια των «κινητών αξιών»·
• την επέκταση σε όλα τα επίσημα νομίσματα της ΕΕ των απαγορεύσεων εξαγωγής τραπεζογραμματίων και πώλησης κινητών αξιών· την απαγόρευση όλων των πορτοφολιών κρυπτοστοιχείων, ανεξάρτητα από το ποσό
• την απαγόρευση τόσο της αξιολόγησης της Ρωσίας και ρωσικών εταιρειών από ενωσιακούς οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας όσο και της παροχής υπηρεσιών αξιολόγησης σε Ρώσους πελάτες·
• την απαγόρευση παροχής υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων υψηλής αξίας στη Ρωσία·
• την απαγόρευση παροχής συμβουλών για καταπιστεύματα σε πλούσιους Ρώσους, γεγονός που δυσχεραίνει την αποθήκευση του πλούτου τους στην ΕΕ·
• την απαγόρευση παροχής στη ρωσική κυβέρνηση καθώς και σε νομικά πρόσωπα, οντότητες ή φορείς εγκατεστημένους στη Ρωσία ορισμένων υπηρεσιών που αφορούν —άμεσα ή έμμεσα— τις επιχειρήσεις, όπως η λογιστική, ο λογιστικός έλεγχος, ο υποχρεωτικός έλεγχος, οι υπηρεσίες τήρησης λογιστικών βιβλίων και παροχής φορολογικών συμβουλών, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες πληροφορικής, οι νομικές συμβουλές, οι υπηρεσίες αρχιτεκτόνων και μηχανικών, οι υπηρεσίες επιχειρηματικών συμβουλών και συμβουλών σε θέματα διοίκησης, καθώς και οι υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων, έρευνας αγοράς και δημοσκοπήσεων, οι υπηρεσίες τεχνικών δοκιμών και αναλύσεων και οι υπηρεσίες διαφήμισης.
• τη στοχοποίηση της ρωσικής ελίτ μέσω της απαγόρευσης της διατήρησης των υψηλών καταθέσεών της σε τράπεζες της ΕΕ.

Επιπλέον, δεσμεύουμε τα συναλλαγματικά αποθέματα που διατηρεί η Ρωσία στην ΕΕ, με:

• συμφωνία αποκλεισμού βασικών ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT, το κυρίαρχο παγκοσμίως σύστημα διαβίβασης χρηματοοικονομικών μηνυμάτων.
• απαγόρευση των επενδύσεων σε έργα που συγχρηματοδοτούνται από το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων. Έχει απαγορευθεί επίσης η διάθεση τραπεζογραμματίων ευρώ στη Ρωσία.

Το μέτρο αυτό εμποδίζει τις εν λόγω τράπεζες να διεξάγουν τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές τους παγκοσμίως με ταχύ και αποδοτικό τρόπο.

Η απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων τεχνολογιών διύλισης, η οποία προστίθεται στην υφιστάμενη από το 2014 απαγόρευση των εξαγωγών πετρελαϊκού εξοπλισμού, καθιστά δυσκολότερη και δαπανηρότερη για τη Ρωσία την αναβάθμιση των διυλιστηρίων πετρελαίου της.

Απαγόρευση εισαγωγής όλων των μορφών ρωσικού άνθρακα.

Εκτεταμένη απαγόρευση νέων επενδύσεων σε ολόκληρο τον ρωσικό ενεργειακό τομέα, με περιορισμένες εξαιρέσεις για τη μη στρατιωτική πυρηνική ενέργεια και τη μεταφορά επιστροφής ορισμένων ενεργειακών προϊόντων στην ΕΕ.

Πλήρης απαγόρευση των εισαγωγών διά θαλάσσης του ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου. Η απαγόρευση υπόκειται σε ορισμένες μεταβατικές περιόδους, ώστε να καταστεί δυνατή η προσαρμογή του τομέα και των παγκόσμιων αγορών, καθώς και σε προσωρινή εξαίρεση για το αργό πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών, ώστε να διασφαλιστεί η σταδιακή κατάργηση. Αυτό επιτρέπει στην ΕΕ και στους εταίρους της να εξασφαλίσουν εναλλακτικούς προμηθευτές και ελαχιστοποιεί τον αντίκτυπο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.

Θα απαγορευθούν οι νέες επενδύσεις της ΕΕ στον ρωσικό εξορυκτικό τομέα, με εξαίρεση ορισμένες πρώτες ύλες.

Η G7 και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν θέσει ανώτατο όριο τιμής για την εξαγωγή ρωσικού αργού πετρελαίου διά θαλάσσης, το οποίο καθορίζεται σε μέγιστη τιμή 60 USD ανά βαρέλι. Στόχος της είναι να μειώσει περαιτέρω τα έσοδα της Ρωσίας, να διατηρήσει σταθερές τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και να συμβάλει στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού και στη διατήρηση του ενεργειακού κόστους σε σταθερό επίπεδο.

• Απαγόρευση της εξαγωγής, πώλησης, προμήθειας ή μεταφοράς κάθε είδους αεροσκαφών, εξαρτημάτων και εξοπλισμού αεροσκαφών προς τη Ρωσία.
• Απαγόρευση της παροχής κάθε συναφούς υπηρεσίας επισκευής ή συντήρησης και κάθε συναφούς χρηματοοικονομικής υπηρεσίας.
• Κλείσιμο του εναέριου χώρου της ΕΕ σε όλα τα αεροσκάφη ρωσικής ιδιοκτησίας, ρωσικού νηολογίου ή υπό ρωσικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών τζετ ολιγαρχών.
• Περιορισμοί στις εξαγωγές αγαθών θαλάσσιας ναυσιπλοΐας και τεχνολογίας ραδιοεπικοινωνιών.
• Πλήρης απαγόρευση των ρωσικών και λευκορωσικών οδικών εμπορευματικών μεταφορών στην ΕΕ (ορισμένες εξαιρέσεις θα καλύπτουν βασικούς τομείς, όπως η γεωργία και τα τρόφιμα, η ανθρωπιστική βοήθεια και η ενέργεια).
• Απαγόρευση εισόδου σκαφών με ρωσική σημαία σε λιμένες της ΕΕ (εξαιρέσεις ισχύουν για ιατρικούς, επισιτιστικούς, ενεργειακούς και ανθρωπιστικούς σκοπούς).

Οι έλεγχοι των εξαγωγών για τα είδη διπλής χρήσης γίνονται αυστηρότεροι και εκτενέστεροι, ώστε να πληγούν ευαίσθητοι τομείς του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος της Ρωσίας και να περιοριστεί η πρόσβαση της Ρωσίας σε κρίσιμη προηγμένη τεχνολογία, όπως σε:

• δρόνους και λογισμικό για δρόνους
• λογισμικό για συσκευές κρυπτογράφησης
• ημιαγωγούς και προηγμένα ηλεκτρονικά
• κινητήρες για δρόνους
• χημικές ουσίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για χημικά όπλα
• είδη για τις αρχές επιβολής του νόμου
• ειδικά υλικά και βιομηχανικά μηχανήματα.
• εξοπλισμό παραλλαγής και όργανα ελέγχου ταραχών, ηλεκτρονικά εξαρτήματα που ταυτοποιούνται στο ρωσικό οπλικό σύστημα

Επέκταση του καταλόγου των οντοτήτων στις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις και αυστηρότεροι περιορισμοί, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε στρατιωτικούς και αμυντικούς τομείς, οι οποίες υποστηρίζουν υλικοτεχνικά και υλικά την εισβολή.

Η ΕΕ, σε συνεργασία με τις χώρες της G7 και άλλους ομοϊδεάτες εταίρους, από τις 15 Μαρτίου 2022 έχει σταματήσει να παρέχει στη Ρωσία τη μεταχείριση του μάλλον ευνοούμενου κράτους στο πλαίσιο του ΠΟΕ. Το γεγονός αυτό στερεί από τη Ρωσία βασικά εμπορικά πλεονεκτήματα που παρέχει η ιδιότητα του μέλους του ΠΟΕ.

Η ΕΕ αποφάσισε να ενεργήσει όχι αυξάνοντας τους εισαγωγικούς δασμούς, αλλά επιβάλλοντας μια σειρά κυρώσεων που περιλαμβάνουν απαγορεύσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές αγαθών, και συγκεκριμένα:

• απαγόρευση εισαγωγής στην ΕΕ ρωσικών έτοιμων και ημικατεργασμένων προϊόντων χάλυβα
• απαγόρευση των εξαγωγών από την ΕΕ ειδών πολυτελείας, μέτρο που πλήττει άμεσα την ελίτ της Ρωσίας·
• πρόσθετες απαγορεύσεις εισαγωγών, μεταξύ άλλων σε τσιμέντα, προϊόντα καουτσούκ, ξύλο, οινοπνευματώδη ποτά, θαλασσινά πολυτέλειας·
• περαιτέρω στοχευμένες απαγορεύσεις εξαγωγών —αξίας 10 δισ. ευρώ— σε τομείς στους οποίους η Ρωσία είναι ευάλωτη λόγω της υψηλής εξάρτησής της από τις προμήθειες από την ΕΕ. Στους τομείς αυτούς περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, η κβαντική υπολογιστική, οι προηγμένοι ημιαγωγοί, τα ευαίσθητα μηχανήματα, οι μεταφορές και τα χημικά προϊόντα. Περιλαμβάνονται επίσης εξειδικευμένοι καταλύτες για χρήση στον κλάδο της διύλισης. Τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στην υποβάθμιση της τεχνολογικής βάσης και των βιομηχανικών ικανοτήτων της Ρωσίας·
• προσθήκη στην ισχύουσα απαγόρευση εξαγωγών του καυσίμου αεριωθουμένων και των προσθέτων καυσίμου, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον ρωσικό στρατό.
• απαγόρευση της αγοράς, εισαγωγής ή μεταβίβασης, άμεσα ή έμμεσα, χρυσού, εάν προέρχεται από τη Ρωσία·
• απαγορεύσεις εξαγωγών ειδών χαμηλότερης τεχνολογίας που χρησιμοποιούνται από τον στρατό, όπως παιχνίδια / δρόνοι αναψυχής, σύνθετες συσκευές γεννήτριας, φορητοί υπολογιστές, φωτογραφικές μηχανές και φακοί, συσκευές ραδιοπλοήγησης και συσκευές για τη μετάδοση ή τη λήψη φωνής, εικόνων ή δεδομένων

• Πλήρης απαγόρευση της συμμετοχής Ρώσων υπηκόων και φορέων σε δημόσιες συμβάσεις στην ΕΕ.
• Περιορισμοί της χρηματοδοτικής και μη χρηματοδοτικής στήριξης σε ρωσικές δημόσιες ή ελεγχόμενες οντότητες στο πλαίσιο προγραμμάτων της ΕΕ, της Ευρατόμ και των κρατών μελών. Δεν θα συναφθούν νέες συμβάσεις ή συμφωνίες με ρωσικούς δημόσιους φορείς ή συναφείς οντότητες.

Στις 9 Σεπτεμβρίου 2022 το Συμβούλιο συμφώνησε για την πλήρη αναστολή της συμφωνίας της ΕΕ με τη Ρωσία για την απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρώσοι πολίτες δεν απολαμβάνουν πλέον προνομιακή πρόσβαση στην ΕΕ και ότι αντιμετωπίζουν πιο χρονοβόρες, πιο δαπανηρές και δυσχερείς διαδικασίες υποβολής αιτήσεων θεώρησης. Τα κράτη μέλη θα έχουν μεγάλη διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τη διεκπεραίωση αιτήσεων θεώρησης βραχείας διαμονής από Ρώσους πολίτες και μπορούν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο έλεγχο των Ρώσων υπηκόων που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην ΕΕ. Η ΕΕ θα παραμείνει ανοικτή σε ορισμένες κατηγορίες Ρώσων αιτούντων θεώρηση οι οποίοι ταξιδεύουν για ουσιώδεις σκοπούς, συμπεριλαμβανομένων ιδίως μελών της οικογένειας πολιτών της ΕΕ, δημοσιογράφων, αντιφρονούντων και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών.

Η Επιτροπή υπέβαλε επίσης νομοθετική πρόταση για τη μη αναγνώριση των ρωσικών διαβατηρίων που εκδίδονται σε κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας. Τώρα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να αποφασίσουν σχετικά με την πρόταση αυτή.

Τα κρατικά μέσα παραπληροφόρησης καθώς και αυτά που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο διαδραματίζουν καίριο και καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αποτελούν σημαντική και ευθεία απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ αποφάσισε να επιβάλει κυρώσεις στα εργαλεία παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών του Κρεμλίνου.

EUvsDisinfo: Παραπληροφόρηση σχετικά με την Ουκρανία
 

Τα μέτρα αυτά προστίθενται στις κυρώσεις που συμφωνήθηκαν στις23 Φεβρουαρίου2022 όσον αφορά το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ, οι οποίες συνίστανται σε:

• απαγόρευση των εισαγωγών εμπορευμάτων από τις περιοχές αυτές·
• περιορισμούς στο εμπόριο και τις επενδύσεις που σχετίζονται με ορισμένους οικονομικούς τομείς·
• απαγόρευση της παροχής τουριστικών υπηρεσιών·
• απαγόρευση των εξαγωγών ορισμένων αγαθών και τεχνολογιών

Δέσμη κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας, που πλήττει τους σημαντικότερους τομείς και πρόσωπα που υποστηρίζουν τη ρωσική πολεμική προσπάθεια.

Κυρώσεις για την κάλυψη των υφιστάμενων κενών και την επιβολή επιπλέον περιορισμών στις εισαγωγές και τις εξαγωγές σε βασικούς οικονομικούς τομείς:

• κατάργηση της εξαίρεσης για τις συμβάσεις που συνάφθηκαν πριν από τη θέσπιση των υφιστάμενων κυρώσεων·
• προσθήκη νέων απαγορεύσεων στις εισαγωγές ποτάσας, ξύλου, τσιμέντου, σιδήρου, χάλυβα και προϊόντων καουτσούκ, και απαγορεύσεων στις εξαγωγές ορισμένων τύπων μηχανημάτων, ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης, καθώς και άλλων προηγμένων αγαθών και τεχνολογιών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση τόσο του στρατιωτικού και τεχνολογικού τομέα όσο και του τομέα άμυνας και ασφάλειας της Λευκορωσίας·
• στοχευμένα περιοριστικά μέτρα σε υψηλόβαθμα μέλη του στρατιωτικού προσωπικού της Λευκορωσίας·
• απαγορεύσεις στη χρήση του συστήματος SWIFT παρόμοιες με αυτές που ισχύουν για τη Ρωσία και περαιτέρω επέκταση των υφιστάμενων χρηματοοικονομικών περιορισμών, σε ευθυγράμμιση με τα μέτρα που εφαρμόζονται ήδη στο πλαίσιο των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.

Οι κυρώσεις αυτές παρατάθηκαν στις 6 Οκτωβρίου 2022 για να καλύψουν όλες τις εκτός κυβερνητικού ελέγχου περιοχές της Ουκρανίας στις περιφέρειες Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα.

Διαδικασία προσχώρησης στον ΠΟΕ

Λόγω της ουσιώδους υποστήριξης της Λευκορωσίας στη ρωσική εισβολή, η διαδικασία προσχώρησής της αναστέλλεται και η ΕΕ δεν θα συμμετάσχει σε εργασίες σχετικές με αυτή την προσχώρηση. Αυτό επιβεβαιώθηκε στις 22 Μαρτίου 2022 σε κοινή δήλωση με άλλα μέλη του ΠΟΕ που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις. 

Η Επιτροπή έχει συστήσει ειδική ομάδα με την ονομασία «Δέσμευση και κατάσχεση» για να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε πρόσωπα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των ενωσιακών κυρώσεων και εγκληματικών δραστηριοτήτων. Αν και οι έρευνες και διώξεις εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, στόχος της ειδικής ομάδας είναι η βελτίωση του συντονισμού που απαιτείται σε επιχειρησιακό επίπεδο προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των ενωσιακών κυρώσεων σε όλα τα κράτη μέλη.

Η ειδική ομάδα απαρτίζεται από εκπροσώπους της Επιτροπής, σημεία επαφής από κάθε κράτος μέλος, καθώς και από εκπροσώπους της Eurojust και της Ευρωπόλ. Θα συντονίζει το έργο της με την ειδική ομάδα «Ελίτ, εντολοδόχοι και ολιγάρχες της Ρωσίας», η οποία συστάθηκε μεταξύ των χωρών της G7, της Αυστραλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση και θα παραμείνει ενεργή για το αναγκαίο χρονικό διάστημα.

Η Επιτροπή, για να συμβάλει στην εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ, πρότεινε να προστεθεί η παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ στον κατάλογο των εγκλημάτων της ΕΕ και να ενισχυθούν οι κανόνες για την ανάκτηση και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων. Όσο η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι υψίστης σημασίας να εφαρμοστούν πλήρως τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ και να μην επιτραπεί η παραβίασή τους. Οι προτάσεις αυτές αποσκοπούν να διασφαλίσουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία προσώπων και οντοτήτων που παραβιάζουν τα περιοριστικά μέτρα μπορούν να δημευθούν αποτελεσματικά στο μέλλον.