Od chwili wybuchu rosyjskiej wojny napastniczej UE, jej kraje członkowskie oraz instytucje finansowe, w ramach podejścia „Drużyna Europy”, wyłożyły 38,8 mld euro na wsparcie ogólnej odporności gospodarczej, społecznej i finansowej Ukrainy. Wsparcie to przyjęło formę pomocy makrofinansowej, wsparcia budżetowego, pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych, reagowania kryzysowego i pomocy humanitarnej.

Oprócz tego zapewniono pomoc wojskową o wartości prawie 25 mld euro, z czego 5,6 mld euro w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

To oznacza, że całkowita kwota pomocy dla Ukrainy od początku rosyjskiej inwazji osiągnęła około 64 mld euro. Łączne wsparcie dla Ukrainy i Ukraińców, z uwzględnieniem zasobów udostępnionych krajom UE na potrzeby obywateli Ukrainy uciekających do Unii przed wojną, osiągnęło tym samym 81 mld euro.

Zgodnie z ustaleniami ze spotkania kolegium komisarzy z rządem Ukrainy oraz ze szczytu UE-Ukraina unijna pomoc w wysokości 1 mld euro zostanie przekazana na rzecz szybkiej odbudowy Ukrainy. Pomoc zostanie sfinansowana z budżetu Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) oraz z pożyczek Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI).

W 2023 r. UE nadal wspiera Ukrainę – przygotowała największy dotychczas pakiet pomocy o wartości do 18 mld euro w formie pożyczek na wyjątkowo preferencyjnych zasadach. 13,5 mld euro z tej kwoty zostało już wypłacone.

W 2022 r. UE przeznaczyła 330 mln euro na program wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, co pomogło zabezpieczyć dostęp do podstawowych towarów i usług, takich jak edukacja, opieka zdrowotna i żywność. Program służył również ochronie ludności – zarówno osób wewnętrznie przesiedlonych, jak i społeczności ich przyjmujących – a także wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw i rolników. Kolejnym ważnym celem jest odbudowa drobnej infrastruktury cywilnej, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawa w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego, wolności mediów i przeciwdziałania dezinformacji. Wcześniejsze projekty o wartości 192 mln euro dostosowano do pilnych potrzeb lokalnych.

Ponieważ potrzeby rosną w postępie geometrycznym, z zapasów programu rescEU przekazaliśmy Ukrainie sprzęt medyczny, tymczasowe schronienia, generatory prądu, a także specjalistyczny sprzęt na wypadek zagrożeń dla zdrowia publicznego, takich jak zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe. Zapasy rescEU o łącznej wartości prawie 127 mln euro to lokale mieszkalne, kombinezony ochronne, środki odkażające, respiratory, pompy infuzyjne, urządzenia do monitorowania stanu pacjenta, sprzęt USG, generatory prądu itp. UE koordynuje ewakuację medyczną ukraińskich pacjentów pilnie potrzebujących leczenia. Dotychczas do szpitali w całej Europie przeniesiono ponad 2 600 pacjentów wymagających specjalistycznej opieki. We wrześniu 2022 r. pod Rzeszowem otwarto unijne centrum ewakuacji medycznej dla pacjentów z Ukrainy – Medevac Hub. Hub zapewnia bezpieczne miejsce dla pacjentów przybywających z Ukrainy, zanim zostaną oni przetransportowani do szpitala w innym kraju w Europie.

Ponadto Komisja utworzyła ośrodki logistyczne ochrony ludności w Polsce, Rumunii i na Słowacji – mają one umożliwić jak najszybszą dystrybucję niezbędnej pomocy do Ukrainy. Ośrodki te pomogą w przekazywaniu pomocy z Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności.

21 kwietnia 2023 r. Ukraina przystąpiła do Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności – systemu koordynacji pomocy na wypadek katastrof naturalnych i wynikających z działalności człowieka.

W ramach reagowania na rosyjską napaść na Ukrainę Komisja Europejska i sąsiadujące z Ukrainą kraje UE 12 maja 2022 r. wyznaczyły korytarze solidarnościowe między UE a Ukrainą. Korytarze solidarnościowe to kluczowe korytarze przeznaczone dla eksportu produktów rolnych z Ukrainy, a także dla eksportu i importu innych towarów.

Od maja 2022 r. dzięki tym korytarzom:

• z Ukrainy wyeksportowano około 53 mln ton produktów rolnych (ziaren, nasion oleistych i podobnych produktów) oraz ponad 42 mln ton produktów nierolnych (rud, żelaza i stali, ziemi, drewna), co zapewniło ukraińskim rolnikom i przedsiębiorcom bardzo potrzebne dochody
• udzielono wsparcia technicznego Ukrainie, Mołdawii i krajom UE w celu uproszczenia i przyspieszenia procedur oraz usunięcia wąskich gardeł na granicy
• 29 czerwca 2022 r. podpisano umowy towarowe z Ukrainą i Mołdawią, aby usprawnić tranzyt i transport z i do obu tych krajów.

Aby utrzymać przepustowość korytarzy solidarnościowych, a nawet ją zwiększyć, UE uruchomiła znaczne inwestycje w ramach różnych istniejących programów unijnych i krajowych. Konieczne są dalsze ułatwienia administracyjne i operacyjne, w tym poprzez usprawnianie procedur przekraczania granic. Potrzebne są dalsze środki finansowe.

W listopadzie 2022 r. Komisja przeznaczyła w trybie pilnym 250 mln euro dotacji na usprawnienie korytarzy solidarnościowych. W perspektywie krótkoterminowej kwota ta umożliwiła szybkie udoskonalenia, przede wszystkim za pośrednictwem ruchomego sprzętu, co pozwoliło skrócić czas oczekiwania i usprawnić przemieszczanie się przez przejścia graniczne i pokonywanie tras dostępu. Komisja udostępnia także środki z instrumentu „Łącząc Europę” oraz 50 mln euro, aby wspierać rozwój infrastruktury niezbędnej do dalszego zwiększenia przepustowości korytarzy solidarnościowych.

Komisja, Czechy, Polska, Rumunia, Słowacja, Mołdawia, Ukraina, Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz Grupa Banku Światowego wygospodarowały łącznie 1 mld euro na korytarze solidarnościowe, aby zwiększyć światowe bezpieczeństwo żywnościowe i zapewnić pomoc ukraińskiej gospodarce.

Więcej informacji na temat korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą

W sektorze energetycznym ukraińska sieć elektroenergetyczna została zsynchronizowana z UE. UE będzie nadal wspierać Ukrainę w tym sektorze, zapewniając zwrotny przepływ gazu do tego kraju. Ukraina będzie również mogła korzystać w UE ze wspólnych zakupów gazu, skroplonego gazu ziemnego (LNG) i wodoru.

UE przekazała 2,5 tys. dodatkowych generatorów (wcześniej, od początku wojny dostarczyła ich już 3 tys.). Na wniosek Komisji Europejskiej udostępniono blisko 220 mln euro na pokrycie najpilniejszych potrzeb w sektorze energetycznym w ramach Funduszu Wsparcia Energetyki Ukrainy ustanowionego przez Wspólnotę Energetyczną. UE dostarczy również Ukrainie 35 mln żarówek LED.

W ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju wygospodarowano 5,6 mld euro na wsparcie dostaw sprzętu wojskowego dla ukraińskich sił zbrojnych. Oprócz tego misja pomocy wojskowej UE dla Ukrainy zaspokaja zarówno pilne, jak i długoterminowe potrzeby szkoleniowe ukraińskich sił zbrojnych. Wsparcie wojskowe UE dla Ukrainy jest udzielane w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju oraz bezpośrednio przez kraje UE i wynosi około 20 mld euro.

Oprócz tego na wniosek Komisji Rada i Parlament przyjęły w lipcu 2023 r. akt o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP), aby pilnie dostarczyć Ukrainie amunicję i pociski oraz pomóc państwom członkowskim w uzupełnieniu zapasów. Poprzez wprowadzenie ukierunkowanych środków, w tym finansowych, akt ten ma na celu zwiększenie zdolności produkcyjnej UE oraz rozwiązanie problemu bieżącego niedoboru amunicji i pocisków, a także komponentów do nich.

Nowe rozporządzenie obejmuje:

• instrument wsparcia finansowego na rzecz wzmocnienia zdolności przemysłu Unii w zakresie wyżej wymienionych produktów obronnych
• mechanizm mapowania, monitorowania i lepszego przewidywania wystąpienia wąskich gardeł w łańcuchach dostaw
• wprowadzenie tymczasowych ram regulacyjnych w celu rozwiązania problemu niedoboru dostaw amunicji.

• W maju 2023 r. UE przedłużyła zawieszenie wszystkich ceł, kontyngentów i środków ochrony handlu odnoszących się do eksportu z Ukrainy do UE na kolejny rok, do czerwca 2024 r.
• Komisja wezwała europejskich operatorów telekomunikacyjnych do przedłużenia umowy w sprawie zawieszenia lub znacznego obniżenia opłat roamingowych dla Ukraińców w UE.
• W lutym 2023 r. Komisja i Ukraina podpisały umowę o uczestnictwie Ukrainy w Programie na rzecz jednolitego rynku. Zapewni ono Ukrainie wsparcie dla przedsiębiorstw, ponieważ ułatwi dostęp do rynków i rozwój sprzyjającego otoczenia biznesowego oraz umożliwi zrównoważony rozwój i umiędzynarodowienie przedsiębiorstw.
• W czerwcu 2023 r. UE i Ukraina podpisały umowę włączającą Ukrainę do programu „Łącząc Europę”. Umożliwi to ukraińskim promotorom projektów ubieganie się o finansowanie unijne w dziedzinie transportu, energii i technologii cyfrowych, co przyczyni się do dalszej poprawy połączeń Ukrainy z jej sąsiadami z UE.
• Stowarzyszenie Ukrainy z programem „Horyzont Europa” i programem badawczo-szkoleniowym Euratomu jest ważnym przedsięwzięciem, które pomoże chronić i rozwijać system badań naukowych i innowacji na Ukrainie. Komisja zapowiedziała, że do połowy 2023 r. otworzy nowe biuro programu „Horyzont Europa” w Kijowie.
• Od początku wojny UE zwiększyła swoje doraźne wsparcie, aby wzmocnić cyberodporność Ukrainy, przeznaczając 10 mln euro na sprzęt, oprogramowanie i inne powiązane potrzeby. Kolejne 19 mln euro z pakietu 330 mln euro przeznaczono na wsparcie odpornej transformacji cyfrowej.
• UE zapewnia wsparcie za pośrednictwem gwarancji UE udzielanych przez instytucje finansowe, takie jak EBI i EBOR. Powinno to umożliwić rządowi ukraińskiemu udzielanie pożyczek, a przedsiębiorstwom oferowanie podstawowych usług.
• UE wspiera również walkę z bezkarnością w Ukrainie za pośrednictwem projektu o wartości 7,5 mln euro, który ma wesprzeć dochodzenia prowadzone przez Międzynarodowy Trybunał Karny w sprawie zbrodni wojennych popełnionych przez Rosję. Wspólny zespół dochodzeniowo-śledczy UE utworzony wraz z Polską, Łotwą, Estonią, Słowacją, Rumunią, Litwą i Ukrainą jest również wspierany przez Eurojust. Więcej informacji na temat rozliczenia Rosji ze zbrodni wojennych

Odbudowa Ukrainy po zniszczeniach wojennych będzie wymagać znacznych nakładów finansowych. Odbudowa powinna być prowadzona przez władze Ukrainy w ścisłym partnerstwie z UE i innymi kluczowymi partnerami, takimi jak G7 i G20 oraz inne państwa trzecie, a także międzynarodowymi organizacjami i instytucjami finansowymi.

W styczniu 2023 r. ustanowiono wielostronną platformę, która ma pomóc w koordynacji krótko- i długoterminowej pomocy międzynarodowych darczyńców i instytucji finansowych dla ukraińskiej gospodarki. Prace platformy wspierał będzie sekretariat techniczny. Komisja otworzy jej biuro w Brukseli, a rząd Ukrainy będzie gospodarzem biura w Kijowie. Umożliwi to ścisłą koordynację działań międzynarodowych darczyńców i międzynarodowych organizacji finansowych oraz udzielanie wsparcia w sposób spójny, przejrzysty i odpowiedzialny.

Więcej informacji na temat odbudowy Ukrainy

^{Stronę ostatnio zaktualizowano 22 sierpnia 2023 r.}